Wandel door een straat in Spanje en je zult ongetwijfeld een bordje buiten zien hangen die ‘Menu del Día’ aankondigt.Twee gangen met voor elk verschillende gerechten die haastig door de chef-kok zijn neergekrabbeld. En zou geen enkel menu compleet zijn zonder ‘Pan, Bebida Postre o Cafe’ (brood, drank en dessert of koffie).Er is natuurlijk een addertje onder het gras. Het menu van de dag is alleen beschikbaar van maandag tot en met vrijdag en zoals de naam al doet vermoeden, alleen tijdens de lunch, normaal gesproken van 14.00 tot 16.00 uur. Je hebt ook een vrij beperkte twee of drie opties voor elke gang. Vandaar de ongelooflijk goedkope prijs.
Dus hoe is deze lunchmenu ontstaan en waarom is het tegenwoordig zo populair?
Tegen het einde van de jaren vijftig besefte Franco hoeveel Spanje economisch moest winnen aan het toerisme. De marketingcampagne ‘Spanje is anders’ van de late jaren 1950 zag een enorme toename van het toerisme van 2,9 miljoen bezoekers in 1959 tot 11,1 miljoen bezoekers in 1965.
Manuel Fraga, de minister van Informatie en Toerisme van generaal Franco, besloot vervolgens een wetgeving in te voeren om een gestandaardiseerd formaat voor een menu met een vaste prijs te implementeren om ervoor te zorgen dat alle bezoekers konden genieten van de ‘Spaanse keuken’.
Oorspronkelijk heette het ‘El Menu Túristico’ en was het specifiek gericht op toeristen. El Menu Túristico werd wet gemaakt in Spanje op 17 maart 1965 en een staatsbulletin van 29 maart 1965 beschreef in details wat er door alle restauranthouders moest worden verstrekt.
Het was toen onvermijdelijk dat het voordelige menu met een vaste prijs ongelooflijk populair werd bij Spanjaarden en zich al snel over het land verspreidde. Tegen het begin van de jaren 70 was het toeristenmenu het menu van de dag geworden en was het verkrijgbaar in elke stad.
Zal het menu van de dag voor altijd bestaan?
Nou, het is niet langer de wet om er een te voorzien. Toch is het menu zo diepgeworteld in het dagelijkse ritme van het leven dat het moeilijk voor te stellen is dat het verdwijnt.
Een zeer vergelijkbare ‘dagelijkse menugeschiedenis’ bestaat ook in Tsjechië, alleen daar was het het communistische regime dat het tot wet maakte. Het idee was dat werknemers die geen toegang hadden tot een kantine op hun werk, naar een nabijgelegen restaurant konden gaan voor een goedkope lunch, met vouchers die hun werkgever moest verstrekken. Het Tsjechische lunchmenu bestaat doorgaans uit twee gangen (soep + vis / vleesgerecht) voor ongeveer 8-9 euro. Net als in Spanje heeft het de invoering van de democratie ‘overleefd’.
Bron: Paul Burge/ BBC journalist
